Obsah
ŚCIEŻKA EDUKACYJNA PETŘVALD

PRZYSTANEK 2. HISTORIA MIASTA PETŘVALD Pierwsza wzmianka o miejscowości Petřvald pochodzi z 1305 roku. Historia miasta jest ściśle związana z górnictwem węgla, które pojawiło się tu w 1833 roku. Na przełomie XIX. i XX. wieku wydobycie węgla w znacznym stopniu wpłynęło na rozwój tej typowo rolniczej miejscowości. W tym okresie posiadłość Petřvald należała do rodu Larisch-Mönnich. Górnictwo węglowe towarzyszyło historii miasta do 1998 r., kiedy wraz z zamknięciem kopalni Fučík zakończono historię wydobycia węgla w Petřvaldzie. Jakie ważne budynki znajdują się w pobliżu ścieżki?
Droga krzyżowa wraz z kościołem pozostaje pod ochroną jako pomnik kultury Republiki Czeskiej. W bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się dawny budynek kościoła rzymskokatolickiego, obecnie wykorzystywany jako Muzeum Techniki, a także budynek ratusza z 2015 roku.
Więcej na temat historii można znaleźć Historie |
PRZYSTANEK 5. RABATA DLA MOTYLI Czym jest rabata dla motyli? To rodzaj rabaty, gdzie swoje miejsce znajdą byliny, rośliny cebulowe, ozdobne krzewy, rośliny jednoroczne i dwuletnie. Mocno kwitnące rośliny o silnym zapachu są afrodyzjakiem dla motyli. Kwitnąca rabata od wiosny po jesień zapewnia pożywienie i schronienie dla dorosłych motyli i ich gąsienic. Piąty przystanek ścieżki edukacyjnej to rabata dla motyli, utworzona zgodnie z naszą instrukcją. Taką samą rabatę każdy może stworzyć również we własnym ogrodzie. Jak stworzyć nasadzenia, które przyciągają motyle? W ogrodzie warto posadzić różnego rodzaju kwitnące krzewy, byliny i drzewa lub założyć odrębną rabatę z dużą ilością kwitnących roślin, które są atrakcyjne dla motyli. Nasadzenia najlepiej umiejscowić w miejscu słonecznym i ciepłym, a dodatkowo chronionym przed silnymi podmuchami wiatru. Pośród roślin przyciągających motyle można ułożyć naturalne kamienie i poidło. Większości roślin wystarczy zwykła ziemia ogrodowa. Warto dostarczać im naturalnych składników odżywczych, np. za pomocą kompostu własnej produkcji. Powierzchnię gleby można przykryć korą drzew, kruszonym kamieniem lub otoczakami. Wszystkie te materiały łatwo się nagrzewają, dzięki czemu przyciągają motyle i inne owady. W rabacie można też umieścić kawałek spróchniałego drewna, które stanie się schronieniem dla innych gatunków owadów. Specjalna, własnoręcznie zrobiona, budka dla owadów również zapewni ochronę owadom. Późniejsza pielęgnacja rabaty zależy od jej rozmiarów i wykorzystanych gatunków roślin. Jeśli nasadzenia zostały przeprowadzone prawidłowo, a w rabacie pojawiły się łatwe w uprawie gatunki roślin, późniejsza pielęgnacja może ograniczyć się do minimum. Suche sadzonki i naziemne części roślin najlepiej usunąć dopiero wiosną, dzięki czemu przez całą zimę będą wyglądać interesująco, a jednocześnie będą stanowiły schronienie drobnym zwierzętom i pożywienie dla ptaków. Poznajmy gatunki motyli, które można tutaj spotkać:
Co zrobić, by przyciągnąć do ogrodu motyle i inne drobne zwierzęta?
Łąkę można wysiać z nasion roślin kwitnących lub po prostu pozostawić część ogrodu nieskoszoną. Łąkę należy kosić tylko 1-2 razy w roku, najlepiej nie całą jednocześnie, by gąsienice miały czas na przeprowadzkę i nie głodowały.
Krzew o nazwie Budleja charakteryzuje się dużą ilością kwiatów, co szczególnie przyciąga motyle. Dlatego często nazywany jest “motylim krzewem”
Rabata z warzywami zapewni przegryzkę gąsienicom.
Pień posłuży jako schronienie dla drobnych zwierząt i innych organizmów. Pień można zastąpić też specjalnym domkiem dla owadów.
Preparaty chemiczne są szkodliwe nie tylko dla motyli, ale również mają negatywny wpływ na nasze zdrowie i środowisko naturalne.
Poznajmy wybrane gatunki roślin przyciągających motyle, które można tu zobaczyć: Budleja Dawida (Buddleja davidii) często nazywana jest motylim krzewem, ponieważ od początku lata do późnej jesieni stroi się w piękne, pachnące kwiaty, które cieszą oko i przyciągają motyle. Jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea) jest nie tylko atrakcją dla motyli, ale też ziołem leczniczym. Rdzenni mieszkańcy Ameryki Północnej stosowali ją na ból zęba, bóle kręgosłupa, kaszel, a nawet jako antidotum na ugryzienie węża. Obecnie stosuje się ją dla wzmocnienia odporności ze względu na dużą ilość substancji aktywnych. Lebiodka pospolita (Origanum vulgare) - jej część naziemna znajduje zastosowanie głównie jako przyprawa (jest lepiej znana pod nazwą Oregano). Ze względu na charakterystyczny zapach stosuje się ją jako przyprawę do pizzy, w daniach kuchni francuskiej, włoskiej i greckiej. Lebiodka pospolita ma działanie lecznicze, rozkurczające, wspierające trawienie, a w przypadku długotrwałego stosowania poprawia też samopoczucie. Jej odmiana “Aureum” charakteryzuje się żółto-zielonym zabarwieniem liści. Pysznogłówka kropkowana (Monarda punctata) ma nie tylko pięknie pachnące kwiaty, ale też i liście. Nazywana jest ziołem indian, ponieważ rdzenni mieszkańcy Ameryki przygotowywali z niej wywar, który stosowali do leczenia grypy, przeziębienia i gorączki. Z pysznogłówki wyciska się też olejek, który również ma działanie lecznicze. Len trwały (Linum perenne) – jego krewniak, len siewny, był w dawnych czasach chętnie wykorzystywany do produkcji lnianych włókien tekstylnych Czyściec wełnisty (Stachys byzantina) – jego listki są tak miękkie, że ma się je ochotę pogłaskać. Dlatego zyskał przydomek “Jagnięce uszka”. Listki pokryte są kosmkami, które chronią przed wysuszającym działaniem słońca i wiatru, a także niską temperaturą i szkodnikami. Białe włoski nadają listkom srebrzysty odcień. Pięciornik krzewiasty (Potentilla fruticosa) to popularny krzew o żółtych kwiatach. Jego krewniak, Pięciornik gęsi (Potentilla anserina) jest często nazywany chwastem, jednak w przeszłości znajdował zastosowanie w medycynie naturalnej. Latem zbierano kwitnące gałązki dla ozdoby, a jesienią kłącza. Z młodych pędów można przygotować na pyszną sałatkę. Barbula klandońska (caryopteris x clandonensis) ma subtelnie matowe, szaro-zielone gałązki i listki, które charakteryzuje mocny zapach. Kwitnie od sierpnia przez całą jesień z dużą ilością ciemnoniebieskich kwiatów. |
Fotografie zapewnił Karel Návrat, Silvestr Szabó, archiv města Petřvald